John Law: de gokker aan de wieg van ons fiat centrale bank systeem

John Law was een Schotse econoom en financier die in de 18e eeuw leefde. Hij is vooral bekend geworden door zijn "systeem van Law", een poging om de Franse economie te hervormen door middel van de uitgifte van papiergeld.

Law werd geboren in Edinburgh in 1671. Hij had een grote aanleg voor wiskunde en was ook een briljant kaartspeler. In 1694 doodde hij in een duel een andere Britse dandy, Edward Wilson. Hij werd gearresteerd en ter dood veroordeeld, maar zijn straf werd omgezet in een boete.

In 1712 verhuisde Law naar Frankrijk. Hij werd al snel een vertrouweling van de hertog van Orléans, die regent was voor de minderjarige koning Lodewijk XV. In 1716 kreeg Law toestemming om een bank op te richten, de Banque Générale. Deze bank mocht papiergeld uitgeven, dat was gedekt door goud en zilver.

Laws systeem van Law was gebaseerd op het idee dat papiergeld even waardevol was als goud of zilver. Hij geloofde dat dit de economie zou stimuleren, omdat het gemakkelijker zou zijn om goederen en diensten te kopen en verkopen.

Laws systeem was aanvankelijk succesvol. Het papiergeld werd geaccepteerd door het publiek en de economie begon te groeien. In 1717 werd Law benoemd tot contrôleur général des finances, de minister van Financiën.

Law ging verder met zijn hervormingen. Hij nationaliseerde de Banque Générale en gaf de bank het monopolie op de uitgifte van papiergeld. Ook richtte hij de Compagnie perpétuelle des Indes op, een handelsmaatschappij die de rechten had op de Franse koloniën in Amerika.

De Compagnie perpétuelle des Indes werd een enorm succes. De aandelen van de maatschappij stegen in waarde en de handel met Amerika nam toe. Law werd een nationale held.

In 1720 bereikte het papiergeld van Law zijn hoogste waarde. Mensen kochten alles met papiergeld, zelfs onroerend goed. De prijzen stegen tot ongekende hoogten.

Dit leidde tot een speculatiebubbel. Toen de bubbel knapte, stortte de economie in. Het papiergeld van Law verloor zijn waarde en de Compagnie perpétuelle des Indes ging failliet.

Law werd gedwongen om ontslag te nemen als contrôleur général des finances. Hij vluchtte naar Italië, waar hij in 1729 overleed.

Laws systeem van Law was een mislukking, maar het had wel een belangrijke impact op de geschiedenis. Het was de eerste poging om een nationale economie te hervormen door middel van de uitgifte van papiergeld.

Laws ideeën over papiergeld

Law geloofde dat papiergeld even waardevol was als goud of zilver. Hij baseerde zijn ideeën op de volgende argumenten:

• Papiergeld is gemakkelijker te produceren dan goud of zilver. Dit betekent dat het aanbod van papiergeld kan worden aangepast aan de behoefte van de economie.
• Papiergeld is gemakkelijker te vervoeren dan goud of zilver. Dit maakt het handiger voor handel en investeringen.
• Papiergeld is gemakkelijker te controleren door de overheid. Dit kan helpen om de inflatie te beheersen.

Laws ideeën over papiergeld waren revolutionair voor zijn tijd. Ze werden echter pas in de 19e eeuw algemeen geaccepteerd.

Bijkomend werden er ook terug “Louis d’Or” gemaakt, als een vaste waarde, die perfect rond waren, en moeilijker na te maken waren door de markeringen aan de zijkant. Dit laatste was een uitvinding van een Luikse graveur.

Jean Varin, een graveur uit Luik, had een idee voor een designsysteem dat het veel moeilijker zou maken om ongemerkt metaal te verwijderen, laat staan een lichtere vorm van Le Livre te reproduceren (zoals destijds ook gebruikelijk was).

Hij "bitcoin'iseerde" als het ware deze munten, waardoor ze veiliger werden en vatbaarder voor openbare verificatie. Dit verhoogde de echte waarde van de munten.

De Franse munt "Le Livre" bestond van 781 tot 1794. De naam is afgeleid van hun West-Frankische wortels en hun Romeinse invloed (het woord "libra" voor gewichtsmetingen).

Verschillende versies van deze Livra, of Livre... ("pagina's") op lokaal niveau. Er was er één in Parijs, waarbij de lokale versie werd gedrukt in opdracht van de lokale adel, en er was er één in Toutain enz.

De nalatenschap van John Law

John Law is een controversiële figuur. Hij wordt door sommigen gezien als een visionaire econoom die de Franse economie had kunnen hervormen. Anderen zien hem als een charlatan die de Franse economie heeft verwoest.

Hoewel Laws systeem van Law een mislukking was, had het wel een belangrijke impact op de geschiedenis. Het was de eerste poging om een nationale economie te hervormen door middel van de uitgifte van papiergeld.

Laws ideeën over papiergeld zijn nog steeds relevant vandaag de dag. De meeste landen gebruiken papiergeld als wettig betaalmiddel.

sources:
original piece : https://bitcoinmagazine.com/culture/bitcoin-origins-in-18th-century-france
https://neiljeffares.wordpress.com/2020/10/29/rosalbas-portrait-of-john-law/

https://owlcation.com/humanities/John-Law-an-Economist-Who-Was-Far-from-Dull

And my own presentation on John Law, in 2022 at a BBE meetup

AVBpodcat on X.com